Naast reguliere woningbouwprojecten, nemen we met succes deel aan interessante en uitdagende tenders. Projectontwikkelaars Arwin van Loon en Paul Leemans zien tenders als een kraamkamer voor vernieuwing: ‘Alles wat we nieuw in het productaanbod van zo’n uitvraag stoppen, gebruiken we om onze processen en projecten te optimaliseren’. Vijf vragen over hun ervaringen bij een tweetal tenders: The New Mess in Eindhoven en De Groene Steegjes in Utrecht.
Waarom doet Van Wanrooij eigenlijk mee aan tenders?
Arwin: “Ik vind het vooral uitdagend om aan te werken, maar daarom doen we natuurlijk niet mee. Kijk, voor ons zijn tenders de krenten uit de pap. We kunnen hiermee laten zien dat we meer te bieden hebben. Voordat we meedoen, analyseren we de opgave grondig. We beoordelen zorgvuldig of een uitvraag bij ons past. Wij zijn goed in woningbouw, dus voor ons moet een tender altijd een wooncomponent hebben. Omdat we beter willen worden in datgene waar we goed in zijn, zoeken we daarin de uitdaging. En dat gaat goed, want zo’n 10 tot 15% van al onze projecten bestaat uit gewonnen tenders.” Paul: “In een tender kunnen we experimenteren. Out-of-the-box denken past ons goed. De kennis en ervaring die we tijdens zo’n proces opdoen, sijpelt daarna door in onze reguliere projecten en binnen de hele organisatie. Alleen dat is al waardevol. Maar uiteindelijk doen we natuurlijk mee om te winnen. Met die mentaliteit stappen we altijd in. We willen natuurlijk realiseren wat we voorstellen: mooie en ambitieuze projecten.”
Wat is de onderscheidende rol van Van Wanrooij bij tenders?
Paul: “We zijn zowel de initiator als de procesbewaker. We sturen een team van interne en externe specialisten aan en zijn aan zet om de bal te laten rollen. Je moet de boel aanjagen. Op een bepaald moment nadert de deadline en moet er ingediend worden. Zo’n proces gaat met pieken en dalen. We sturen altijd op kwaliteit en stimuleren creativiteit. Daarnaast zijn we inhoudelijk partner voor alle partijen. Die verbindende rol past ons. We zijn de kritische bewaker van de realiteit. Dat zorgt ervoor dat we nooit een onhaalbaar plan indienen. Een ‘onsje meer’ mag natuurlijk wel. Daar dagen we het team in uit en zo verleggen we steeds onze grenzen.”
The New Mess, gelegen op de voormalige officiersmess, bestaat uit 18 woningen en een halfverdiepte parkeergarage. De woningen zijn ontwikkeld volgens de passiefprincipes; zongericht, uitstekend geïsoleerd, open aan de zuidzijde en gesloten aan de noordzijde. De jury waardeerde de hoge en concrete ambitie op het vlak van duurzaam en circulair bouwen. De verkoop start begin 2022, de woningen worden naar verwachting in 2023 opgeleverd.
Jullie werken vaak met bekende partijen samen, wat is daar het voordeel van?
Arwin: “We werken meestal met vertrouwde partijen die we kennen. Dat doen we in wisselende samenstellingen. Ook intern, want we werken niet met een vast tenderteam. Bijna iedere ontwikkelaar is betrokken bij één of meer tenders per jaar. We zorgen dat de cultuur van onze partners past bij onze cultuur. Dat is belangrijk, want als het nodig is, wil je scherpe gesprekken kunnen voeren. Verder is veelal tijd in zo’n tender schaars. Met vaste partners hoeven we niet eerst weken aan elkaar te wennen. We kunnen gelijk aan de slag en terugvallen op een team dat al op elkaar is ingespeeld. Dat zorgt voor tempo, maar ook voor gegarandeerde kwaliteit. We zetten samen de schouders eronder. Het is een soort leerschool, die we met elkaar doormaken. De lessen die we leren zetten we opnieuw in. Dat is de grootste kracht denk ik, niet steeds weer dat wiel opnieuw uitvinden.”
Welke maatschappelijke thema’s zien jullie vaak terugkomen bij een uitvraag?
Paul: “Voornamelijk de bredere duurzaamheids- en klimaatthema’s. Die herkennen we steeds vaker en daar worden we continu in uitgedaagd. Dan kun je denken aan duurzaam bouwen, klimaatadaptieve oplossingen, biodiversiteit, natuurinclusief bouwen, hittestress, een groene inrichting van de openbare ruimte, circulariteit van materialen en vernieuwende mobiliteitsoplossingen. Bij iedere tender specialiseren we ons daar verder in. Maar we zijn ook realistisch. Je kunt in een tender niet de beste zijn in alles. Dan wordt je plan onhaalbaar. Je moet keuzes maken. Het financiële vraagstuk speelt altijd een belangrijke rol en is bij alle tenders verschillend. Kunnen we waarmaken wat we beloven? Een sluitende businesscase vinden wij heel belangrijk.”
De Groene Steegjes biedt ruimte aan 84 energieneutrale koopwoningen. Het plan is door de gemeente Utrecht hoog beoordeeld op de thema’s duurzaamheid, hittestress, klimaatbestendigheid en biodiversiteit. Dit resulteert in een plan waar niet alleen mensen, maar ook dieren en planten graag verblijven. De architectuur aan de randen is stoer en robuust, in het binnengebied speels en informeel. De fraaie impressie spreekt voor zich. De verkoop is begin 2022 voorzien, de oplevering in het najaar van 2023.
Wat is het verschil tussen een regulier project en een tender?
Arwin: “Een tender is echt een ‘pressure cooker’. De beperkte tijd is de grootste uitdaging. We sturen strak op randvoorwaarden en spelregels. Bij onze reguliere projecten staat altijd de toekomstige bewoner centraal. Bij een tender is dat anders: de uitvragende partij is de klant. Die heeft andere ‘klantwaarden’ dan een consument. Er worden dus andere eisen gesteld dan door particuliere kopers en huurders. We moeten onszelf bij een tender dus echt uitdagen. Normaal verbeteren we onze projecten en processen gecontroleerd, maar in een tender gaat dat met grote sprongen. Dat pionieren spreekt mij aan.”
Paul: “Tenders zijn zeer arbeidsintensief. Niet alleen in de tenderfase, maar ook in de verdere uitwerking van het gewonnen plan. Dat is gewoon een feit. Dat komt omdat onze processen en onze Optio-woningen ver zijn doorontwikkeld en geoptimaliseerd. Reguliere projecten kunnen we heel snel op de markt brengen. Die kennis brengen we in bij de tenders en dat maakt dat we snel kunnen schakelen. Andersom kunnen we
met de opgedane ervaringen uit de tenders onze eigen processen verrijken en verbeteren. Bij tenders maken we afwegingen tussen droombeeld en haalbaarheid. Maar ook tussen bijzondere woningen en meer standaard woningen. We moeten dan echt de verbinding met vandaag blijven houden en ons niet laten verleiden tot (te) vergaande ambities. Maar laat dat maar aan ons over. Daar zijn we heel goed in ;-)”