Standaardisatie in de woningbouw is nog steeds niet de standaard. Dat is de conclusie die directeur Olga Görts-van de Pas van het Netwerk Conceptueel Bouwen (NCB) wel durft te trekken. “Maar vraag en aanbod komen steeds vaker én beter bij elkaar.” En dat is precies waar Olga voor op de barricades staat.
Het is crisis op de woningmarkt. Dat is niemand ontgaan. Snel meer huizen bouwen is één van de oplossingen om deze crisis te lijf te gaan. En het liefst met woonproducten die je kunt herhalen. “Want daar valt de winst te behalen”, zegt Olga. “We moeten het echt anders gaan aanpakken. Beleggers, gemeenten en corporaties moeten van projectmatig ontwikkelen naar projectmatig inkopen. Er zijn door marktpartijen ongelooflijk veel woonconcepten ontwikkeld die herhaalbaar en betaalbaar zijn én die een uitstekende kwaliteit hebben. Dat is gewoon al op de markt. Dit soort ‘herhaalbare producten’ zijn eenvoudig toepasbaar op vele locaties.”
“Toch wordt nog te veel teruggegrepen naar een traditioneel ontwikkel- en bouwproces. En dat is nou net de grote transitie die we door moeten maken. De opdrachtgever moet een andere vraag durven te stellen aan marktpartijen die al oplossingen in huis hebben. Dus niet telkens weer die bak met adviseurs opentrekken, zelf plannen maken, alles in bestekken vastleggen en dan aan een bouwer vragen wat het kost. Nee, bepaal de doelgroep en de locatie, definieer prestatie-eisen in de breedste zin van het woord en koop wat er beschikbaar is! Marktpartijen als Van Wanrooij hebben het antwoord gewoon op de plank liggen. Daarmee kun je versnellen, tempo maken en het levert voor opdrachtgevers intern veel minder belasting op. Vanuit ons netwerk proberen we een brug te slaan tussen opdrachtgevers, aanbieders van woningbouwconcepten en partijen uit de toeleverende industrie.”
“Een goed voorbeeld is het flexibele Optio woningconcept, waarmee Van Wanrooij bijna 90% van al haar woningen ontwikkelt en bouwt. Dat gaat om duizenden woningen! Het bewijst dus dat het gewoon kan. Optio is een herhaalbare oplossing, aanpasbaar aan de vraag van de markt. De spelregels zijn duidelijk; van de vaste kern en de vaste ontwerpprincipes wordt niet afgeweken. Omdat het hele bedrijf vanuit Optio denkt, wordt het product én het proces continu geoptimaliseerd. Het maakproces staat als een huis. Zo goed zelfs, dat collega bouwbedrijven dezelfde Optio-woningen kunnen bouwen, volgens dezelfde prestatie-eisen. Dat zorgt voor continuïteit en voorspelbaarheid. Het mooie is dat architecten er echt een eigen identiteit aan kunnen geven, passend bij de locatie. Andere jas, andere gevel, ander ontwerp en toch steeds opnieuw ruimtelijke kwaliteit maken, dat is prachtig toch?”
Olga Görts-van de Pas, directeur bij Netwerk Conceptueel Bouwen
“Met traditioneel bouwen creëer je eigenlijk steeds opnieuw prototypes. Daar zit een enorme foutkans in. Dat kost geld en veel tijd. Herhaalbare oplossingen zorgen dat de prijskwaliteit verhouding van het eindproduct bewezen beter wordt. Door een oplossing te herhalen leer je van fouten en kun je optimaliseren. De woningen worden opgeleverd zonder opleverpunten; het is gewoon goed. Van Wanrooij vaart op deze foutloze basis. En niet onbelangrijk, je kunt snelheid maken! In je eigen proces van ontwikkelen en bouwen, maar vooral ook met het toevoegen van nieuw woningaanbod.”
“Vanuit het Netwerk Conceptueel Bouwen zijn we volop bezig met het inspireren van de vragers in de markt: van woningcorporaties, institutionele beleggers tot ontwikkelaars. Je kunt namelijk als Van Wanrooij bedenken wat je wilt, maar dan moet wel de juiste vraag gesteld worden. Van Wanrooij ontwikkelt en bouwt veel voor eigen projecten, maar als andere opdrachtgevers een andere uitvraag doen, dan biedt dat echt nieuwe kansen. Daar zien we nu beweging in ontstaan. We leiden op en met tools zoals Conceptenboulevard.nl en De Woonstandaard leren opdrachtgevers om projecten op een andere manier in de markt te zetten. Het is een volgende stap naar professioneel opdrachtgeverschap. En hoe het gebouwd moet worden? Laat dat alsjeblieft aan de deskundigen over.”
“Wat belangrijk is, is dat we met elkaar dezelfde taal spreken. Daarom hebben we in De Woonstandaard veertien veelvoorkomende product marktcombinaties (PMC) gedefinieerd. Naast de basis prestatie-eisen hebben we veelgevraagde extra prestatie-eisen opgesteld waar opdrachtgevers een keuze uit kunnen maken. Denk aan locatiespecifieke eisen op het gebied van architectuur en stedenbouw, duurzaam bouwen, veiligheid, gezond wonen of circulariteit. Voor de opdrachtgever wordt het zo eenvoudiger om een prestatiegerichte uitvraag te formuleren. Op Conceptenboulevard.nl komen vraag en aanbod samen. Hier staat wat marktpartijen te bieden hebben. In basisvarianten, maar ook welke aanvullende prestatie-eisen leverbaar zijn. Dan is het, eenvoudig gezegd, een kwestie van kiezen en bouwen maar.”
“De next step? Van standaardisatie de standaard maken. We ontwikkelen de tools door en we komen dit jaar met een model turnkey-overeenkomst waarin afspraken tussen afnemer en aanbieder zijn vastgelegd. Een model waar ook Van Wanrooij actief bij betrokken is. We hopen hiermee het conceptuele bouwtransactieproces te ondersteunen. Zo wordt het weer iets makkelijker om te kiezen voor conceptueel bouwen. Verder willen we het aanbod nóg transparanter maken door de verschillende prestaties van de woningconcepten te benchmarken, zodat voor de afnemer inzichtelijk wordt wat hij koopt. De vergelijkbaarheid van de concepten wordt zo beter. Dat helpt aanbieders bij het maken van strategische keuzes in de doorontwikkeling. Waar we uiteindelijk naartoe willen is dat professionele opdrachtgevers gebruikmaken van de Conceptenboulevard.nl en er volop ‘conceptuele producten’ worden ingekocht. Als dat lukt, dan staat niks meer in de weg om conceptueel bouwen breed te omarmen.”
Kijk op netwerkconceptueelbouwen.nl voor de Woonstandaard of bekijk het aanbod van de woonconcepten op conceptenboulevard.nl.
Conceptueel bouwen is dé oplossing om te komen tot het verhogen van de bouwproductie en te besparen op de stichtingskosten. Het Netwerk Conceptueel Bouwen (NCB) streeft ernaar om duurzaam en betaalbaar wonen weer haalbaar te maken. Om dat voor elkaar te krijgen, moet het bouwproces meer gestandaardiseerd worden en is samenwerking tussen opdrachtgever en aanbieder essentieel.
Het NCB zet zich samen met Van Wanrooij actief in om de kennis en vaardigheden over conceptueel bouwen onder alle betrokken partijen uit de woningbouwmarkt te vergroten en moedigt aan om samen te werken.